Jerzy Bralczyk, ur. 23 maja 1947 roku w Ciechanowie, to wybitny polski językoznawca, który wniósł znaczący wkład do dziedziny nauk humanistycznych. Jest profesorem oraz specjalistą w zakresie języka mediów, reklamy i polityki. Jego prace są cenione zarówno w środowisku akademickim, jak i wśród szerszej publiczności, co czyni go istotnym popularyzatorem wiedzy o języku.
W ciągu swojej kariery naukowej, Bralczyk stał się wpływowym gramatykiem normatywnym oraz autorytetem preskrypcyjnym w Polsce. Jego doświadczenie i ekspertyza sprawiają, że jest często zapraszany do dyskusji oraz do udziału w projektach związanych z językiem.
Obecnie Jerzy Bralczyk pełni również funkcję wiceprzewodniczącego Rady Języka Polskiego. Prowadzi wykłady na Uniwersytecie Warszawskim oraz Uniwersytecie SWPS, gdzie dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem z nowymi pokoleniami studentów.
Życiorys
Jerzy Bralczyk jest znanym polskim językoznawcą i wykładowcą. Ukończył I Liceum Ogólnokształcące w Ciechanowie i zdobył stopień doktora w 1973 roku. Habilitację uzyskał w 1986, a tytuł profesora przyznano mu w 2000 roku. Już od 1999 roku wykłada na Uniwersytecie SWPS w Warszawie oraz w Instytucie Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Pełnił również rolę wykładowcy retoryki na Uniwersytecie Jagiellońskim przez pewien czas.
W 1982 roku pracował w Ośrodku Badań Prasoznawczych w Krakowie. W latach 1991–1992 był redaktorem naczelnym dziennika ilustrowanego „Glob24”, co w znaczący sposób przyczyniło się do jego rozwoju zawodowego w dziedzinie mediów. Jako członek Rady Języka Polskiego od 1996 roku, a od 2003 roku również w jej prezydium, znacząco wpływa na uchwały ortograficzne. W 2007 roku obejmuje funkcję wiceprzewodniczącego. Jest także aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Językoznawczego oraz Komitetu Językoznawstwa PAN, a także zasiada w Radzie Etyki i Ładu Informacyjnego przy Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie oraz Collegium Invisibile.
Jego podejście do języka jest preskryptywne, co oznacza, że dąży do zachowania określonych norm językowych. W latach 2001–2007 prowadził program Mówi się w TVP Polonia, a jeszcze później, w latach 2008–2009, zrealizował program Na słówko w TVN Lingua. Jego głos można usłyszeć codziennie w audycji Słowo o słowie w Polskim Radiu. Ponadto, od 1 września 2020 do 26 lutego 2021 prowadził autorską audycję Słowo się rzekło w Radiu Pogoda. W lutym 2021 roku został felietonistą Radia Nowy Świat, a także regularnie występuje w programie Poranna Manna prowadzonym przez Wojciecha i Marcina Mannów.
Kolejnym aspektem jego działalności są felietony, które pisze dla miesięcznika „Wiedza i Życie”. Brał udział w organizowaniu i prowadzeniu dyktand na antenie radia i telewizji, co cieszyło się dużym zainteresowaniem.
Jego działalność artystyczna obejmuje także Kinematografię. Wystąpił gościnnie w filmie Wtorek (2001) Witolda Adamka. Udzielił swojego głosu w utworze Konkubinat, który znajduje się na albumie Maty pt. 100 dni do matury (2020).
Życie prywatne
Jerzy Bralczyk, jak sam przyznaje, jest formalnie zarejestrowany jako osoba urodzona 5 czerwca w miejscowości Kobylino. Pochodzi z rodziny o bogatej historii, będąc synem Tadeusza Bralczyka (1918–1996) oraz Jadwigi z d. Gołaszewskiej (1918–1998). Jego pasją jest kolekcjonowanie różnych edycji oraz przekładów Pana Tadeusza, a także podręczników dotyczących etykiety i sztuki wypowiedzi.
Poglądy polityczne
W sferze politycznej, Bralczyk jasno deklaruje swoje lewicowe orientacje. W przededniu wyborów parlamentarnych w 2023 roku, publicznie wyraził swoje poparcie dla Doroty Olko, kandydującej z ramienia KW Nowej Lewicy.
Odznaczenia
W życiu Jerzego Bralczyka pojawiło się wiele znaczących odznaczeń, które potwierdzają jego wkład w kulturę i społeczeństwo. Wśród nich można wymienić:
- 1988: Złoty Krzyż Zasługi,
- 1998: Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
- 2013: Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”,
- 2020: Laureat Złotego artKciuka 2020 przyznawanego na Interdyscyplinarnym Festiwalu Sztuk Miasto Gwiazd.
Publikacje
Jerzy Bralczyk jest autorem ponad 20 znaczących dzieł, które powstały na przestrzeni ponad 30 lat jego twórczości. Poniżej przedstawiamy wybrane publikacje:
- 1984: O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych, Warszawa,
- 1984: Przestrogi i porady językowe dla dziennikarzy, Warszawa,
- 1996: Język na sprzedaż, Warszawa,
- 2001: Mówi się. Porady językowe profesora Bralczyka, Warszawa,
- 2004: O języku polskiej polityki lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych,
- 2004: Leksykon zdań polskich, Warszawa,
- 2004: Mój język prywatny, Warszawa, Wydawnictwo Iskry,
- 2005: Leksykon nowych zdań polskich, Warszawa,
- 2006: Polak potrafi: przysłowia, hasła i inne polskie zdania osobne, Warszawa,
- 2007: 444 zdania polskie, Warszawa,
- 2007: Nowe słowa, Warszawa,
- 2007: O języku propagandy i polityki, Warszawa,
- 2008: Porzekadła na każdy dzień, Warszawa,
- 2009: Świat przez słowa, Warszawa,
- 2009: Słowo o słowie: porady językowe profesora Bralczyka, Warszawa,
- 2009: Mówi się: poradnik językowy profesora Bralczyka, Warszawa,
- 2012: …Kiełbasa i sznurek, Warszawa (wraz z Michałem Ogórkiem),
- 2014: Jeść, wyd. Bosz, Olszanica,
- 2015: 500 zdań polskich, Warszawa,
- 2015: Na drugie Stanisław: nowa księga imion, Warszawa (wraz z Michałem Ogórkiem),
- 2016: W drogę, wyd. Bosz, Olszanica,
- 2016: Trzy po 33, Warszawa (wspólnie z profesorami Miodkiem i Markowskim),
- 2017: Wszystko zależy od przyimka, Warszawa (wspólnie z profesorami Miodkiem i Markowskim),
- 2017: Rozmowy przy stole, Olszanica (wspólnie z Katarzyną Lengren i Jackiem Wasilewskim),
- 2017: 1000 słów, Warszawa,
- 2018: Pokochawszy. Miłość w języku, Warszawa (wspólnie z żoną, Lucyną Kirwil, w rozmowie z Karoliną Oponowicz),
- 2019: Zwierzyniec, Warszawa,
- 2020: Do domu!!!, wyd. Bosz, Olszanica,
- 2021: Porzekadła, wyd. Bosz, Olszanica,
- 2022: Strach się bać, wyd. Bosz, Olszanica.
Kursy on-line
W okresie od 2021 do 2022, Jerzy Bralczyk zrealizował dwa interesujące kursy w wersji on-line, które znacznie podniosły umiejętności komunikacyjne uczestników.
- 2021: Jak dobrze mówić?, wyd. EUPHIRE,
- 2022: Perswazja i manipulacja, wyd. EUPHIRE.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Anna Czajka | Ryszard Dadlez | Stanisław Chrościejewski | Maria Racięcka | Ireneusz Krzemiński | Sławomir Smoleński | Iwona Majewska-Opiełka | Witold Bujakowski | Grażyna Żebrowska | Waldemar Żebrowski | Kazimiera Lendzion | Andrzej Majde | Barbara Bielasta | Joanna WasilewskaOceń: Jerzy Bralczyk